دستور زبان وانشانی
زبان مردم وانشان که وانشانی، ونیشونی و مردم این روستا اونشونی می‌نامند (و در آن واژه‌های اصیل
فارسی کم نیست) ــ جزئی از گویش‌های ایران مرکزی و شمال غربی (از گویش‌های رایج در منطقه
کاشان-گلپایگان - اصفهان) است و شباهت بسیاری به زبان خوانساری و میمه‌ای دارد.
این زبان گونه‌ای از فارسی میانه است(پهلوی اشکانی). آنچه وانشانی‌ها بدان صحبت می‌کنند، یک لهجه
یا گویش نیست بلکه مطابق تعریف زبان شناسی یک زبان است، چرا که هم در کلمات، هم در تلفظ و هم
در دستور زبان با فارسی معیار اختلاف بسیار دارد.
دستور زبان وانشانی ( قسمت اول )
با سلام به تمام هم ولایتی های عزیز . بنده محسن مشایخی هستم و افتخار می کنم که وانشانی
هستم من خودم وانشان به دنیا نیومدم و اونجا هم زندگی نکردم اما پدر و مادرم و اصلیتم وانشانی
است و علاقه زیادی به طبیعت فرهنگ و زبان آن دارم به همین خاطر سعی کردم در بخش
فرهنگستان تالار گفتمان وانشان مطالبی آموزنده و جالب قرار دهم امیدوارم خوشتون بیاد .
شاید به جرات بتوان گفت زبان وانشانی یکی از قدیمی ترین زبان های ایرانی و حتی دنیاست شاید
تعجب کنید اما کلماتی که امروزه در زبان وانشانی به کار می رود با وجود اینکه بسیاری از کلمات اصیل
آن فراموش شده ، کلماتی است که در زبان های فارسی 5 الی 6 هزار سال قبل که بکار می رفته است
برای اثبات ادعای خودم جند دلیل می آورم و از کسانی که در زمینه ادبیات کار می کنند تقاضا دارم
بیشتر در این زمینه تحقیق کنند و در صورت درست بودن حرف من مثال های بیشتری نیز بیاورند . شاید
یکی از دلایلی که بتوان ذکر کرد وجود بیش از حد حروف (گ)(ژ)(پ)(چ) در زبان وانشانی باشد و چون این
حروف وجه تمایز بین زبان فارسی اصیل و عربی که جزو اولین زبان های تکامل یافته در تاریخ بشر است
می توان این اداعا را کرد که زبان وانشانی اصیل ترین زبان فارسی است که هنوز باقی مانده چون در هر
زبانی ازاین حروف بیشتر باشدمی توان گفت آن زبان به فارسی اصیل نزدیک تراست مثالی که می توانم
برای این اداعای خود بیاورم این است که اگر دقت کرده باشید صرف فعل های زبان وانشانی از قانون
جالب و دقیقی پیروی می کند که انشا الله در آینده به آن قوانین اشاره می کنیم اما این نکته ای که
می خواهم بگویم این است که در صرف این فعل ها از حرف (ژ) در شناسه سوم شخص مفرد و جمع
استفاده می شود
به مثال زیر توجه فرمایید :
اول شخص مفرد : اِمِگُ ( می خواهم ) ****** اول شخص جمع : اِمونِگُ (می خواهیم )
دوم شخص مفرد : اِدِگُ ( می خواهی ) ****** دوم شخص جمع : اِدونِگُ ( می خواهید )
سوم شخص مفرد : اژِگُ ( می خواهد ) ****** سوم شخص جمع : اِژونگُ ( می خواهند )
همان طور که می بینید در تمام فعل های وانشانی در سوم شخص مفرد و جمع حرف (ژ) استفاده
می شود . که این خود باعث می شود این حرف در بسیاری از جملات زبان وانشانی تکرار شود . و اگر
کسی تحقیق کند مشخص می شود آن حرف های دیگر مشخصه زبان فارسی مثل گ-پ-چ بسیار زیاد
در این زبان تکرار می شود .
دلیل دیگری که می توان گفت زبان وانشانی جزو اصیل ترین زبان های فارسی و شاید بازمانده زبان
بسیار قدیمی فارسی 5 یا 6 هزار سال پیش باشد وجود کلمات بسیار قدیمی بدون هیج گونه تغییر
است به عنوان مثال یکی از آشنایان که در رشته ادبیات فارسی در دانشگاه مشغول به تحصیل بود روزی
از من پرسید در زبان وانشانی به کلمه ( برگ ) چه می گویند من از او پرسیدم علت این سئوال شما
چیست و او گفت امروز استاد ما در دانشگاه معادل کلمه برگ در زبان فارسی باستان که حدود 6 هزار
سال پیش قدمت داشت را برای ما گفت و من احساس کردم که آن را در زبان وانشانی شنیده ام . من به
او پاسخ دادم که در زبان فارسی به برگ می گویند ( ولگ) و او گفت بله دقیقا همین کلمه را استاد ما
گفت مثال های دیگری نیز مانند این وجود دارد مانند کلمه ( پیشین ) و ( پسین ) که کلماتی بسیار
قدیمی در زبان فارسی است که امروزه در زبان فارسی استفاده نمی شود . می باست تحقیق بیشتری
در این زمینه انجام شود و به نظر من کار زیاد سختی هم نیست می توان لیستی از کلمات زبان
وانشانی تهیه کرد و آنها را با معادل کهن آن در زبان فارسی مقایسه کرد که من مطمئنم بسیاری از آن
کلمات عینا شبیه هم است .
یکی دیگر از ویژگی های جالبی که زبان وانشانی دارد و شاید کمتر کسی به آن توجه کرده باشد خلاصه
و کوتاه بودن جملات آن است به طوری که اگر با معادل فارسی آن مقایسه شود بسیار کوتاه تر است به
گونه ای که گاهی اوقات جملات آن به کلمه شبیه می شود . مانند جمله ( کِژِگُ بَشُ) که معال فارسی
آن می شود ( چه کسی می خواهد برود) همان طور که می بینید جمله وانشانی بسیار کوتاه تر از
معادل فارسی آن است . 6 کاراکتر برای نوشتن جمله وانشانی و 20 کاراکتر برای نوشتن جمله فارسی .
ممکن است که مثال های بهتری به ذهن شما برسد پس لطفا در صورت اینکه مثال بهتری به ذهنتان
رسید در همین جا ذکر کنید .
دستور زبان وانشونی
صرف فعل زدن در زبان وانشان
بیم خُوست ، بید خُوست ، بیژخُوست
بیمون خُوست ، بیدون خُوست ، بیژون خُوست
صرف فعل شستن در زبان وانشان
بَم ششت ، بَدششت ، بَژشُشت
بَمون شُشت ، بَدُن شُشت ، بَژون شُشت
صرف فعل خواستن در زبان وانشان
اِمگو ، اِدگو ، اِژگو
اِمونِگو ، اِدونِگو ، اِژونِگو
زُنون ، زُنِه ، زُنو
زُن مین ، زُن گِه ، زُننّد
بَمِ ِون ، بَمیه ، بَمَه
بَمیمین، بَمیگِه ، بَمِن ده
ِبشتون ، بشته ، َبشه
ِبشتِمین ، ِبشتِگِه ، ِبشتِند
----------------------------------------------------
لغت نامه وانشانی با معنی فارسی
450 کلمه زبان وانشانی، با معنی فارسی
50 کلمه زبان وانشان ، با معنی فارسی و تصویر
کلمات کلیدی:
آخ که چقدر دلم هوای کرسی داغ وانشون کرده
دورانی که وانشان کوچک بود اما مردمانش دلی بزرگ داشتند.
دوران کودکی های من و خاک و خول کوچه ها ی وانشون چه قدر شیرین بود و هرگز شبهای زمستان را
نمی توان فراموش کرد. از غروب که شروع می شد هیزم هایی که قبل از زمستان انبار شده بود کم کم
بیرون آورده و به آتش کشیده می شد، سپس آتش تند و تیز به گودالی وسط اتاق یا منقل سرازیر
می شد و روی آن با خاکستر پوشانده و زیر کرسی قرار می گرفت و لحافی بزرگ به طول و عرض اتاق روی
کرسی قرار می گرفت و حرارت آتش ها از زیر خاکستر به فضای زیر کرسی گرما می بخشیدند. اهالی خانه
دور تا دور پا را زیر لحاف دراز می کردند و لحاف را روی پاهایشان می کشیدند و به پشتی یا بالش های کنار
دیوار تکیه می کردند .
پس از صرف شام، تازه شب نشینی ها با دعوت از همسایه ها و اقوام شروع می شد یک سینی بزرگ
مسی روی کرسی قرار می گرفت که در آن ظروف قدیمی لبالب از کشمش ، گردو ، بادام و آجیل
انباشته می شد که با آن از مهمانان پذیرایی می شد.
سالهاست نه سرما دیگه سرمای قدیمه نه ما ها آدمای گرم قدیمی
زیبایی در راه است ، با طعم جدید ، از جنس قندیل .
خاطره ها زنده میشود خاطرات کرسی در زمستان های وانشان.
دوباره خواب سنگین و کرسی و حرف ، دو باره شوق بازی و رسیدن برف
دوباره بچگی وشال گردن وکلاه آدم برفی و مهر مادری و گرمای کرسی داغ
کلمات کلیدی:
مرمت و بازسازی بقعه متبرکه امامزاده ابوالفتوح وانشان در شهرستان گلپایگان پایان یافت.
سرپرست اداره میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری گلپایگان گفت:
گنبدی 12 ترکی مخروطی شکل , صندوق و در چوبی منبت کاری شده و سقف منقوش به آیات قرآن با
خط نستعلیق که از آثار به یادگار مانده از استادان محمود نجار و یوسف خوانساری است از شاهکارهای
منحصر به فرد امامزاده ابوالفتوح وانشان می باشد.
آقای نوبخت افزود : برای مرمت این بقعه متبرکه در مدت سه ماه بیش از 80 میلیون ریال هزینه شد .
وی گفت : محوطه سازی ، سبک سازی بام ، کف سازی ، مقاوم سازی طاق ها ، خاکبرداری بام
بندکشی دیوارها و نصب ایزگام از جمله اقدامات مرمتی انجام شده در این بقعه متبرکه است .
امامزاده ابوالفتوح از نوادگان امام موسی بن جعفر (ع) در تاریخ 1341 به شماره 435 به ثبت آثار ملی در
آمده است.
امامزاده ابوالفتوح وانشان در 12 کیلومتری شهرستان گلپایگان واقع است.
منبع:خبرگزاری صدا وسیمای مرکز اصفهان 27/9/91
رییس اداره اوقاف و امور خیریه گلپایگان گفت: کار مرمت و مقاوم‌سازی امامزاده
ابوالفتوح وانشان تا پایان سال به اتمام می‌رسد.حجت الاسلام محسن ضیایی در
گفتگو با خبرنگار ایمنا در گلپایگان، با اعلام این خبر اظهار داشت: عملیات تعمیر، مرمت و مقاوم‌سازی
امامزاده ابوالفتوح وانشان از حدود 3 ماه قبل آغاز شده و پیش بینی میشود با وجود پیشرفت فیزیکی
مناسب حداکثر تا قبل از فرارسیدن سال نو به پایان برسد.
وی افزود: با توجه به قرار گرفتن روستای وانشان در زمره قطب‌های گردشگری استان، نمای خارجی
امامزاده به شکل سنتی و مطابق با طرح میدان مشرف بر ضلع شرقی امامزاده اجرا شده است.
رییس اداره اوقاف و امور خیریه گلپایگان به هزینه‌های اجرای این طرح اشاره و تصریح کرد: تاکنون حدود
40 میلیون تومان برای اجرای این طرح هزینه شده که نیمی از این هزینه از محل اعتبارات سازمان اوقاف
و امور خیریه و 50 درصد باقیمانده توسط هیئت امنا امامزاده، خیرین و مردم روستای وانشان و از طریق
درآمدهای امامزاده ابوالفتوح پرداخت شده است.
وی با بیان اینکه هزینه کلی این طرح 100 میلیون تومان برآورد شده است، ادامه داد: کار مرمت و
مقاوم‌سازی قسمت‌های داخلی و سردرهای قدیمی امامزاده نیز با استفاده از آجرهای خشتی به ابعاد
20در20 و به صورت سنتی در حال اجرا است.
ضیایی اضافه کرد: در مراحل بعدی این طرح نیز عملیات مقام‌سازی گنبد، توسعه تربت خانه و سپس
کف‌سازی حسینیه مجاور امامزاده انجام خواهد شد.
منبع:خبرگزاری ایمنا 25/9/91
کلمات کلیدی:
اهل کجا هستید؟
اهل روستای وانشان، روستایی بین گلپایگان و خوانسار در استان اصفهان.
روستای شما چه جاهای دیدنی دارد؟
روستای وانشان در کنار کوه «تیر» قرار دارد و باغ‌های گردو، بادام، انگور از همه رقم: (کشمش، عسکری،
شآاونی (شاهونی)، مونقّا، ریش بابا...)، هلو، زردآلو، سیب و گلابی گیلاس، آلبالو، آلوچه، توت،
زالزالک و سنجد آن زمانی مثال زدنی بودند. روستای ما روستای نمونه گردشگری معرفی شده است. در
میان دیدنی‌های وانشان بابادودورشاه( برج دیدبانی روی کوه دیگا)، لمبی(اسم یک چشمه)، مورا
(چشمه گردوکونی یا ماهور)، دزی( اسم کوه)، دیگا، کوه محد حیدر، قلعه جمال، حسن آباد مزرعه‌ای
پایین وانشان، سدکرا( آرامگاه سید کرار)، مقبره پهلوان علی، برج حاج فرج‌الله، مزرعه امیریه، قلعه
وانشان و امامزاده ابوالفتوح در وسط میدان از دیدنی‌های این روستا است. جنب امامزاده درختی در کنار
نهر آبی وجود دارد که کهنسالان معتقدند این درخت 900 سال قدمت دارد. شاید برایتان جالب باشد که
بدانید این درخت چنار آنقدر قدیمی و پهن است، که علاوه بر استفاده مردم ازسایه‌سارش، بچه‌ها در
تابستان داخل درخت مغازه می‌زدند و گرمک، خربزه و هندوانه و نوشابه‌ی کانادا می‌فروختند.
یادم می‌آید یکی از وظایف بچگی ما آب آوردن از چشمه یا نهرهای اطراف روستا بود. بالا رفتن از کوه تیر
یا گون زدن و کتیرا چیدن یا گردو و زردآلو تکاندن از دیگر خاطرات آن دوران است.
ادامه مطلب را می توانید در سایت هنر نیوز مطالعه نمائید
منبع : سایت هنر نیوز مریم اطیابی تاریخ : شنبه 29 مهر 1391 ساعت 10:57
کلمات کلیدی:
جشن بزرگ میلاد پیامبر رحمت (ص)، سلاله پاکش امام جعفر صادق
به اطلاع هم ولایتی های عزیز می رساند
انجمن فرهنگی اجتماعی وانشانیهای مقیم تهران، در نظر دارد به مناسبت میلاد پیامبر
رحمت، حضرت محمد مصطفی(ص) و سلاله پاکش حضرت امام صادق (ع) ، جشنی با
شکوه در روز سه شنبه مورخ 10/11/91 با حضور وانشانی های عزیز و خانواده محترم،
بهمراه برنامه های متنوع برگزار نماید.
جشن میلاد دو نور الهی که در روزسه شنبه مورخ 10/11/91 راس ساعت 9 صبح در
حسینیه گلپایگانی ها واقع در تهران خیابان پیروزی نبش خیابان سوم نیروی هوایی
جنب انتشارات رهنما، برگزار می گردد شرکت فرمایید.
انجمن فرهنگی اجتماعی وانشانی های مقیم تهران
کلمات کلیدی:
